Koordinat Sistemi
Sinekli Bir Efsane
Efsaneye göre bir yaz günü Descartes’in minik misafiri, ona bir şeyi keşfettirmek için odasına girmişti tıpkı Newton’un elması, Arşimet’in hamam tası gibi…
Bir sabah yatağında uzanırken tavanda gezinen sineği görmüş ve “acaba sineğin tavandaki konumunu birine nasıl anlatabilirim?” diye düşünmeye koyulmuş. Sizce nasıl anlatabilir?
Sineğin tavandaki konumunu anlatması için bir yeri referans alması gerektiğini düşünür, ya tavanın bir köşesi ya da lambanın asıldığı yeri…
Seçtiği bir başlangıç noktasından sineğe ulaşmayı hayal ederek o sinekli kartezyen koordinat sistemini keşfetmiştir.
Beyin Fırtınası
Bizde Descartes’in yaptığını yapalım ve etrafımıza bakalım.
Oturduğunuz yeri nasıl tarif edersiniz?
Sinemada aldığınız biletteki koltuk numarasının yerini nasıl gösterirsiniz?
Ülkemizin enlem ve boylam olarak koordinatları nedir?
Günümüzde koordinat sisteminin daha birçok örneğini bulabiliriz. Bu örnekler koordinat sisteminin ne kadar önemli ve hayati olduğunu göstermektedir.
Şimdi de geçelim birkaç terim öğrenmeye…
Konu Kavrama
İki sayı doğrusunun 0 noktasında birbirleriyle dik kesişmesiyle oluşan sisteme koordinat sistemi denir.
Sayı doğrularının kesişim noktasına başlangıç noktası (orijin), yatay sayı doğrusuna x ekseni, dikey sayı doğrusuna y ekseni denir.
Koordinat sisteminde bir noktanın yeri belirtilmek istendiğinde A(x, y) noktasındaki sıralı ikiliden birincisi x ekseninden, ikincisi y ekseninden seçilir.
Eksenler koordinat sistemini dört bölgeye ayırır:
x pozitif, y pozitiftir
(+,+)
x negatif, y pozitiftir
(-,+)
x negatif, y negatiftir
(-,-)
x pozitif, y negatiftir
(+,-)
Sıralı İkililer
Düzlem üzerindeki her bir nokta sıralı ikililerle belirtilebilir.
Noktaları göstermek için koordinatları kullanırken, her zaman önce x ekseni boyunca hareket edilir. Ardından, y ekseninde yukarı hareket edilir . Karşıya ve sonra yukarıya…
